Samobadanie jąder – klucz do wczesnego wykrycia raka jądra

Rak jądra jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych na świecie wśród mężczyzn w wieku 15-40 lat, jednak wcześnie wykryty daje dużą szansę na wyleczenie.

W Polsce każdego roku odnotowuje się około 1100 nowych przypadków raka jądra, a liczba zgonów spowodowanych tą chorobą przekracza 100. Naukowcy i lekarze zgodnie podkreślają, że regularne samobadanie jąder może znacząco przyczynić się do wczesnego rozpoznania tego typu raka, co jest kluczowe dla efektywnego leczenia.

Czym jest rak jądra?

Rak jądra często diagnozowany jest jako nasieniaki (seminoma) rozwijające się z komórek rozrodczych, które stanowią 55-60% przypadków, podczas gdy pozostałe 40-45% to nienasieniaki. Nowotwory jądra mogą pochodzić z różnych tkanek jądra i bywać zarówno łagodne, jak i złośliwe. Najczęściej występującymi są nowotwory zarodkowe jądra. Rak jądra charakteryzuje się niekontrolowanym i szybkim rozwojem komórek nowotworowych, które mogą tworzyć przerzuty. Na początku, nowotwór może być niewykrywalny palpacyjnie, lecz wkrótce może pojawić się wyczuwalny guzek oraz inne symptomy.

Co mówią badania?

Z danych zgromadzonych przez American Cancer Society wynika, że choć rak jądra stanowi zaledwie 1% (w Polsce 1,6%) wszystkich nowotworów u mężczyzn, to jego wczesne wykrycie znacznie zwiększa szanse na pełne wyleczenie. Według badań, 5-letnie przeżycie dla mężczyzn z wczesnym stadium raka jądra wynosi ponad 95%. Te statystyki pokazują, jak ważna jest świadomość i edukacja w zakresie samobadania.

Jak przeprowadzić samobadanie?

Samobadanie jąder może przyczynić się do wcześniejszej diagnozy, co jest kluczowe, gdyż rak jądra jest wysoce wyleczalny, jeśli zostanie wykryty na wczesnym etapie. Dlatego kontrolujmy się regularnie, przynajmniej raz w miesiącu.

Oto kroki, które należy wykonać:

1. Wybór odpowiedniego momentu: Najlepiej przeprowadzać badanie po ciepłej kąpieli lub prysznicu, gdyż ciepło powoduje rozluźnienie skóry moszny, co ułatwia samobadanie.
2. Oglądanie i ocena: Stań przed lustrem i sprawdź, czy nie ma żadnych widocznych zmian na mosznie, takich jak obrzęki czy zmiany w kolorze skóry.
3. Badanie przez dotyk: Delikatnie przesuwaj każde jądro między palcami (kciukiem a pozostałymi palcami) i sprawdzaj, czy nie ma żadnych grudek, obrzęków czy innych niepokojących zmian. Normalne jądro jest gładkie i elastyczne.

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

Post udostępniony przez Mosznowładcy (@mosznowladcy)

Jak objawia się rak jądra?

Często pierwszym i jedynym sygnałem mogą być:

• bezbolesne powiększenie jądra, które może być twardsze i cięższe niż zdrowe jądro,
• zaczerwienienie skóry moszny towarzyszące powiększeniu jądra,
• bezbolesna masa, która jest nierozerwalnie związana z jądrem,
• uczucie ciężaru w mosznie,
• obrzęk jądra, który nie reaguje na standardowe leczenie,
• szybko narastające powiększenie moszny spowodowane gromadzeniem się w niej płynu,
• ból moszny,
• wyczuwalny guzek na jądrze,
• zmniejszenie się jądra, które mogło zostać objęte zmianami nowotworowymi, występujące przed rozwojem guza.

Każdy z tych objawów wymaga uwagi i ewentualnie dalszej diagnostyki, aby potwierdzić obecność lub wykluczyć raka jądra.

Statystyki przeżycia

• U pacjentów, u których zdiagnozowano raka w I stadium: Pięcioletnie przeżycie wynosi aż 99%.
• U pacjentów, u których zdiagnozowano raka w II stadium: Pięcioletnie przeżycie w przypadku rozprzestrzenienia się na okoliczne węzły chłonne wynosi około 96%.

Wczesne wykrycie raka jądra ma kluczowe znaczenie dla skuteczności leczenia. Regularne samobadanie jąder pozwala na szybkie zauważenie wszelkich niepokojących zmian i może znacząco zwiększyć szanse na wyleczenie. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek niepokojących objawów, niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Zachęcamy wszystkich mężczyzn do regularnego przeprowadzania samobadań i dbania o swoje zdrowie.

Źródła:
Krajowy Rejestr Nowotworów, Annals of Oncology, American Cancer Society, The Journal of Urology, Cancer Research UK, opracowanie własne.